Навука і тэхналёгіі

У Эўразійскім эканамічным саюзе скасаваньне роўмінгу перанесьлі на 2028 год

Грамадзяне Індыі, Вугоршчыны і Польшчы паляцелі ў космас упершыню пасьля развалу СССР

У той час, калі Індыя, Польшча і Вугоршчына апошні раз адпраўлялі сваіх грамадзянаў у космас, тыя, хто паляцеў цяпер, яшчэ нават не нарадзіліся

16 мільярдаў пароляў апынуліся ў адкрытым доступе. Што рабіць?

Расьсьледнікі пацьвердзілі сёлетні выцек 30 масіваў зьвестак, у кожным зь якіх ад дзясяткаў мільёнаў да больш чым 3,5 мільярда запісаў.

Petitions.by прызнаны «экстрэмісцкім фармаваньнем». Ці пагражае крымінальная адказнасьць карыстальнікам?

18 чэрвеня 2025 году Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі прызнала праект Petitions.by «экстрэмісцкім фармаваньнем». Праз гэты праект з 2015 году беларусы падавалі звароты ў органы ўлады рознага ўзроўню і падпісваліся пад імі. Ці яны цяпер у небясьпецы?

Ці гатовы ПВТ прыняць IT-спэцыялістаў, якія хочуць вярнуцца. Што расказала новая кіраўніца

Парк высокіх тэхналёгіяў (ПВТ) гатовы прыняць ІТ-спэцыялістаў, якія хочуць вярнуцца, пры ўмове, што яны будуць гатовыя працаваць «паводле правілаў і ўказаньняў», якія дае дзяржава.

На тэрыторыі Беларусі заблякавалі TikTok-каналы Ціханоўскай і Латушкі

Гэта першы падобны выпадак, калі для карыстальнікаў зь Беларусі закрываюць доступ да нейкіх відэа

«Важные истории» : ФСБ можа сачыць за карыстальнікамі Telegram

Выданьне «Важные истории» ў апублікаваным у аўторак расьсьледаваньні сьцьвярджае, што за інфраструктуру заснаванага Паўлам Дуравым мэсэнджара Telegram адказваюць кампаніі, якія адначасова абслугоўваюць комплексы расейскіх спэцслужбаў для сачэньня за грамадзянамі.

Грузія абяцае выдаваць спрошчаны дазвол на жыхарства замежным ІТ-спэцыялістам

Дазвол будуць выдаваць працоўным мігрантам, якія працуюць у сфэры інфармацыйных тэхналёгіяў — як у найме ў міжнародных кампаніях, так і тым, хто маюць статус «малога бізнэсу» ў Грузіі, а таксама іхным сямейнікам.

У Беларусі за год выдалі рэкордна нізкую колькасьць патэнтаў на вынаходзтвы

Вынаходніцтва ў Беларусі скацілася да шматгадовага мінімуму.

Дзявяты запуск ракеты Ілана Маска скончыўся няўдачай, як і папярэдні

Заплянаваны пасьляпалётны выступ Ілана Маска не адбыўся.

Бесьпілётнік у 2,5 тоны і супрацькульная камізэлька ад Беларусі, цацачныя Т-90МС і «Санцапёк» з Расеі. Што паказалі на MILEX-2025

Міжнародная выстава — пад санкцыямі, «рэвалюцыйныя» распрацоўкі — з кітайскімі прапэлерамі, паўпустая заля прэс-канфэрэнцыі з арганізатарам — і шмат гучных заяваў пра «супрацу з Расеяй». З 21 па 24 траўня ў Менску праходзіць выстава ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі MILEX-2025.

Беларусь і Вугоршчына падпісалі дарожную мапу супрацоўніцтва ў атамнай энэргетыцы

Дакумэнт прадугледжвае супрацу ў 2025–2027 гадах.

Праверка на паліграфе як панацэя: ці можна верыць «дэтэктару хлусьні»

Слова «паліграф» неяк незаўважна перабралася з кінаэкранаў ў сучасны сьвет і нават набыло аўтарытэтнае гучаньне. На паліграфе правяраюць кандыдатаў на працу на дзяржаўныя прадпрыемствы, гэта, відаць, абавязковы складнік працэдуры прыёму на працу сілавікоў.

«Свабоду Мацкевічу»: больш за 250 навукоўцаў патрабуюць вызваліць беларускага філёзафа

Больш за 250 навукоўцаў з усяго сьвету падпісалі пэтыцыю ў падтрымку беларускага філёзафа Ўладзімера Мацкевіча, які знаходзіцца за кратамі больш як 3 гады і 9 месяцаў.

Беларуская галіна ІТ адначасна ставіць рэкорды найму і звальненьняў

Белстат больш за два гады не фіксаваў настолькі высокіх лічбаў найму ў ІТ і сувязі за адзін месяц. Аднак расьце і колькасьць звальненьняў з галіны. Чаму?

Савецкі касьмічны карабель можа ўпасьці на Зямлю праз 53 гады на арбіце

Рабатызаваны касьмічны карабель блукаў у космасе 53 гады.

Аркадзь Добкін пакідае пасаду генэральнага дырэктара EPAM

Створаная беларусамі ІТ-кампанія EPAM Systems аб’явіла аб плянаваных кадравых зьменах у кіраўніцтве.

У Кітаі робаты-гуманоіды ўпершыню ўзялі ўдзел у паўмарафоне. ФОТА

Дзясяткі гуманоідных робатаў выйшлі на вуліцы Пэкіну раніцай у суботу 19 красавіка, далучыўшыся да жывых бегуноў у першым у сьвеце такім паўмарафоне.

Памёр беларускі этноляг Міхаіл Піліпенка

Вядомаму навукоўцу было 88 гадоў.

У Варшаве прайшлі дзьве навуковыя канфэрэнцыі беларусістаў

Канфэрэнцыі праходзілі два дні запар, у іх узялі ўдзел сталыя і маладыя навукоўцы зь некалькіх краінаў, але не зь Беларусі.

Беларуская студыя распрацоўвае кампутарную гульню пра сярэднявечны Тураў

Зьявіўся трэйлер гульні.

Лукашэнка зацьвердзіў навуковыя прыярытэты да 2030 года, сярод іх ШІ і біятэхналёгіі

Прыярытэтныя кірункі навуковай, навукова-тэхнічнай і інавацыйнай дзейнасьці на 2026–2030 гады зацьверджаныя ўказам № 135, які 1 красавіка падпісаў Лукашэнка, паведамляе яго прэс-служба.

Беларусь ужо рыхтуе перамовы з Расеяй наконт другой АЭС

Цяпер размова ідзе пра тэхнічныя пытаньні.

«Ангела Мэркель рабіла штосьці падобнае». Гісторыя посьпеху беларускага хіміка Дзьмітрыя Фірагі

Гісторыя посьпеху беларускага хіміка Дзьмітрыя Фірагі, які распрацоўвае ў Нямеччыне навуковы софт, што дапамагае ў вытворчасьці лекаў і чый артыкул апублікаваў прэстыжны часопіс Nature.

Ілан Маск прадаў X сваёй жа кампаніі xAI за 33 мільярды даляраў

Амэрыканскі мільярдэр Ілан Маск паведаміў, што яго кампанія xAI, якая займаецца распрацоўкай тэхналёгій у сфэры штучнага інтэлекту, набыла яго сацсетку X за 33 мільярды даляраў.

Беларускую мову дадалі ў папулярны генэратар субтытраў

Беларуская мова зьявілася ў мабільнай праграме Сaptions.

Альтэрнатывы Starlink: ЭЗ рыхтуе для сябе і Ўкраіны запасныя варыянты спадарожнікавай сувязі на выпадак адмовы кампаніі Маска

Нядаўняя сварка ўладальніка спадарожнікавай кампаніі Starlink мільярдэра Ілана Макса з уладамі Польшчы і яго неаднаразовыя намёкі на магчымае адключэньне Starlink ва Ўкраіне прымусілі і Кіеў, і ЭЗ распрацоўваць крызісныя варыянты захаваньня спадарожнікавай сувязі.

«Куды коціцца сьвет». У каго ChatGPT забярэ працу. Прагнозы распрацоўніка

Як працуюць вялікія моўныя мадэлі, такія як ChatGPT, Claude альбо DeepSeek? Як яны могуць зьмяніць нашыя грамадзтвы ў найбліжэйшыя некалькі гадоў? Чаму яны часта ствараюць фантазіі, калі ня маюць адказу на вашыя пытаньні?

Амэрыканскі модуль Blue Ghost 1 зрабіў пасадку на паверхню Месяца

Microsoft з 5 траўня спыняе працу папулярнага сэрвісу сувязі Skype

Кампанія Microsoft у пятніцу абвясьціла, што неўзабаве спыніць працу папулярнага сэрвісу відэазванкоў Skype, якім карысталіся сотні мільёнаў людзей па ўсім сьвеце. Skype спыніць сваю працу ў траўні. Карыстальнікам прапануецца перайсьці на больш сучасны сэрвіс Teams, які таксама належыць Microsoft.

Каманда беларусаў стварыла мэдычнага асыстэнта Doctorina AI, якім хоча дапамагаць мільярдам людзей. Што вядома пра праект

Каманда беларусаў распрацавала мэдычнага асыстэнта Doctorina AI, якім зьбіраецца дапамагчы мільярдам людзей. Пра новы стартап піша выданьне Dev.by.

За тры гады колькасьць супрацоўнікаў у кампаніях Парку высокіх тэхналёгіяў скарацілася амаль на 30%

З 2022 году колькасьць спэцыялістаў у кампаніях беларускага Парку высокіх тэхналёгіяў (ПВТ) скарацілася прыкладна на 30 працэнтаў, гаворыцца ў артыкуле AFP.

Анкалёгія, фармацэўтыка, робататэхніка са штучным інтэлектам. Хто атрымаў прэмію «Бізон Гіґс»

Падвялі вынікі першай незалежнай народнай прэміі «Бізон Гіґс» у галіне дакладных і прыродазнаўчых навук сярод беларускіх навукоўцаў. Перамог спэцыяліст у галіне анкалёгіі.

Штучны інтэлект за два дні вырашыў праблему, над якой мікрабіёлягі працавалі 10 гадоў

Складаная праблема, над якой мікрабіёлягі працавалі дзесяцігодзьдзе, была вырашаная ўсяго за два дні з дапамогай новага інструмэнту штучнага інтэлекту (ШІ), паведамляе ВВС.

Два праекты зь беларускімі каранямі трапілі ў топ-10 пэрспэктыўных стартапаў у Польшчы

Гадзіньнік ад беларускага брэнду Hvilina атрымаў прэстыжную эўрапейскую прэмію ў галіне дызайну

Калекцыя гадзіньнікаў Star Chronicle беларускай гадзіньнікавай мануфактуры Hvilina атрымала прэстыжную прэмію German Design Awards 2025 у катэгорыі «прадметы раскошы», гаворыцца на сайце прэміі.

Ці сапраўды вячэра мае быць самым сьціплым прыёмам ежы за дзень?

Мала хто ня чуў старую максыму «Сьняданак зьеж сам, абед падзялі зь сябрам, а вячэру аддай ворагу». Але ў наш час дыетолягі ня так адназначна ацэньваюць гэтую параду. Некаторыя сьцьвярджаюць, што для добрага сну і для пахудзеньня важна мець тры паўнавартасныя прыёмы ежы кожны дзень.

У Беларусі выдалі больш за 27 тысяч генэтычных пашпартоў. Што гэта за пашпарт і чым ён карысны

Агулам у Беларусі выдалі ўжо больш за 27 тысяч генэтычных пашпартоў, распавёў намесьнік дырэктара па навуковай рабоце Інстытута генэтыкі і цыталёгіі Нацыянальнай акадэміі навук Павал Марозік.

Вялікая Брытанія і ЗША адмовіліся падпісаць супольную дэклярацыю аб штучным інтэлекце на саміце ў Парыжы

У Парыжы прайшоў саміт пры ўдзеле больш за 60 краін сьвету, прысьвечаны разьвіцьцю штучнага інтэлекту. Па выніках саміту прынялі сумесную дэклярацыю, якую адмовіліся падпісаць Вялікая Брытанія і ЗША, піша ВВС.

Амэрыканскія экспэрты заявілі пра крытычныя праблемы з аплікацыяй DeepSeek і раяць усім яе выдаліць

Паводле экспэртаў, аплікацыя зьбірае прыватныя зьвесткі пра карыстальнікаў і без шыфраваньня перасылае гэта на сэрвэры кітайскай карпарацыі ByteDance, якая валодае сацыяльнай сеткай TikTok і лічыцца зьвязанай з кітайскімі ўладамі.

Чаму імавернасьць падзеньня разбуральнага астэроіда на Зямлю ў 2032 годзе расьце (і зьмяншаецца)

Навукоўцы з амэрыканскага касьмічнага агенцтва NASA і з Эўропы тлумачаць, як яны разьлічваюць імавернасьць падзеньня на Зямлю астэроіда 2024 YR4 і чаму пакуль рана хвалявацца.

Штучны інтэлект дапамог навукоўцам прачытаць старажытны скрутак, які згарэў падчас вывяржэньня Вэзувію

Навукоўцы з дапамогай штучнага інтэлекту (ШІ) змаглі расшыфраваць старажытны папірус з горада Геркуланум на заходнім узьбярэжжы Італіі, які амаль дашчэнту згарэў падчас вывяржэньня Вэзувія ў 79 годзе нашай эры, паведамляе The Guardian.

Беларусы заснавалі прэмію для навукоўцаў «Бізон Гігс». Паразмаўлялі зь яе каардынатарам

Праз два тыдні завяршаецца народнае галасаваньне для вызначэньня пераможцаў «народнай» навуковай прэміі «Бізон Гіґс». Пагаварылі зь яе каардынатарам — сацыятэхнікам, грамадзкім актывістам Міхаілам Воўчакам.

«Трэба разумець, з кім мы дзелімся інфармацыяй». Расказваем правілы бясьпечнага карыстаньня нэўрасеткамі

Спэцыялісты ў кібэрбясьпецы з Wiz Research знайшлі выцек дадзеных кітайскай нэўрасеткі DeepSeek, якую называлі «забойцам чату GPT». Распыталі экспэртаў, як найбольш бясьпечна карыстацца нэўрасеткамі і на што зьвярнуць увагу.

У Міністэрстве сувязі патлумачылі праблемы з інтэрнэтам у Беларусі

У Міністэрстве сувязі Беларусі патлумачылі апошнія праблемы з сувязьзю ў краіне «ўсплёскам ужываньня». Праблемы з доступам да інтэрнэту ў беларусаў пачаліся з пачаткам прэзыдэнцкай кампаніі ў Беларусі.

Што трэба ведаць пра новы штам COVID-19, яго сымптомы і лячэньне

Амэрыканская газэта The New York Times піша, што на ўсёй тэрыторыі Злучаных Штатаў фіксуецца новы варыянт COVID-19 пад назвай XEC. У краіне рэзка ўзрасла колькасьць шпіталізацыяй і сьмерцяў.

Кітайскі стартап DeepSeek запусьціў бясплатнага памочніка штучнага інтэлекту і выклікаў масавы распродаж акцый на рынку

Рынак здрыгануўся. Напрыклад, кампанія Nvidia зазнала рэкордную страту рынкавай капіталізацыі.

Паглядзіце на здымак Зямлі, які зрабіў амэрыканскі прыватны касьмічны апарат, які ляціць на Месяц

Прыватны амэрыканскі касьмічны апарат, які рухаецца да Месяца, зрабіў захапляльныя здымкі Зямлі праз тыдзень пасьля пачатку палёту, піша агенцтва Associated Press.

За мінулае стагодзьдзе мужчыны вырасьлі ўдвая больш, чым жанчыны, — дасьледаваньне

Дадзеныя зь дзясяткаў краін паказваюць, што адрозьненьні ў росьце і вазе паміж поламі павялічыліся з 1900 году, піша The Guardian.

Беларус пачаў працу ў Сарбоне. Ён сярод самых цытаваных навукоўцаў сьвету

У часе сваёй працы ў Беларусі Сяргей Касьцюк праводзіў дасьледаваньні супольна з найбольшым у сьвеце хімічным канцэрнам BASF, а таксама EURENCO, кампаніяй па вытворчасьці перадавых энэргетычных матэрыялаў.